In de eerste uren of dagen na een overlijden kunnen mensen zich verdoofd voelen. Misschien herken je dat. Alsof alles langs je heen gaat. Wat mensen tegen je zeggen, komt niet echt binnen (Van Deth, 2003). Pas later dringt het echt door en dan komen er allerlei emoties. Verdriet, angst, schuldgevoel, opluchting… het kan allemaal. En soms voel je het ene moment opluchting en een uur later diepe droefheid. Dat is normaal bij rouw.

Wat is rouw eigenlijk?

Misschien ben je zelf iemand verloren. Of misschien wil je gewoon meer begrijpen over rouw, omdat iemand in jouw omgeving ermee te maken heeft. Hoe dan ook: rouw raakt ons allemaal op een bepaald moment in het leven. Maar wat is rouw nu precies?

Rouw is de reactie op verlies. Volgens Lagro-Janssen (2022) is rouw een manier om met een groot verlies om te gaan. Dat kan heftig zijn en soms lijkt het alsof je leven even helemaal stil staat. Toch is rouw iets natuurlijks. Het helpt je langzaam aan het verlies te wennen en je leven opnieuw vorm te geven.

Het kan erg lastig en confronterend zijn om in deze rouwperiode te wennen aan alle veranderingen. Om een steuntje in de rug te bieden is er een stappenplan gemaakt die kan helpen om routines aan te passen.

Er is geen goede of foute manier van rouwen

Wat belangrijk is om te weten: er bestaat geen “juiste” manier van rouwen. Misschien hoor je wel eens over vaste fases waar je doorheen moet. Maar volgens Moors (2015) zijn die oude ideeën achterhaald. Ieder mens rouwt op zijn of haar eigen manier. Het hoeft niet netjes in fases te verlopen en je hoeft het verlies ook niet “af te sluiten”. Sterker nog: rouw hoort bij het leven en mag er altijd zijn.

Veel mensen denken dat rouw iets is wat uiteindelijk over moet gaan. Moors (2015) legt daarentegen uit dat rouw geen eindpunt heeft. Je leert ermee leven, en langzaam krijgt het verlies een plek in je leven. Het is een deel van wie je bent, want het verlies zegt ook iets over de liefde die je voor iemand had. Andriessen (2008) zegt dat verlies en liefde onlosmakelijk verbonden zijn. Rouw is de prijs die we betalen voor liefde.

Meer hierover is te lezen in de blog Rouwverwerking.

Wat kun je voelen tijdens rouw?

Rouw gaat niet alleen over verdriet. Zo kan jij je boos, schuldig, verward of angstig voelen. Misschien ben je boos op jezelf, op de dokter, op God, of zelfs op de overledene. Of misschien voel je je juist opgelucht, en heb je daar dan weer schuldgevoelens over. Alles wat je voelt mag er zijn (Van Deth, 2003).

Daarnaast kun je merken dat rouw ook invloed heeft op je lichaam. Sommige mensen krijgen hartkloppingen, buikkrampen of voelen zich duizelig (Bonanno et al., 2008). Je kunt slecht slapen of moeite hebben met eten. En misschien heb je momenten waarop je denkt: wie ben ik nog zonder die persoon? Of: hoe moet ik nu verder?

Hoe ga je verder met rouw?

Rouw betekent niet dat je iemand moet loslaten of vergeten. Juist niet. Volgens Moors (2015) is het belangrijk om balans te vinden tussen omgaan met het verdriet en weer verdergaan met je leven. Je mag betekenis geven aan het verlies. Dat helpt om de overledene een plek te geven in jouw leven. Niet door los te laten, maar door anders vast te houden.

Je hoeft dit niet alleen te doen. Praat met mensen die je vertrouwt, of zoek hulp als je merkt dat je vastloopt. Weet dat rouw tijd kost en dat jouw weg uniek is. Neem de tijd. Er is geen haast.

Meer informatie over nieuwere inzichten op rouwverwerking kunt u lezen op de website van Bright Elephant.

Gebruikte bronnen:

• Andriessen, K. (2008). Groeien met verlies. Psychologie & Gezondheid, 36(5), 302-303. https://doi.org/10.1007/bf03077519 
• Bonanno, G. A., Goorin, L., & Coifman, K. G. (2008). Sadness and grief. Handbook of emotions, 3, 797-806. 
• Bright Elephant (2023, 19 oktober). Een frisse blik op rouwverwerking. Geraadpleegd op 29 maart 2025, van https://brightelephant.nl/een-frisse-blik-op-rouwverwerking/
• Lagro-Janssen, T. (2022). Omgaan met verlies en rouw. In: Lagro-Janssen, T., Teunissen, D. (eds) Gendersensitieve huisartsgeneeskunde. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-2707-2_26 
• Moors, M. (2015). Rouw mag er zijn. Journal of Social Intervention: Theory and Practice, 24(4), 45. https://doi.org/10.18352/jsi.465 
• Van Deth, R. (2003). Rouw. Psychopraxis, 5(1), 20-24. https://doi.org/10.1007/bf03072052